Huzursuzlugun Kitabi

20. yüzyil Portekiz edebiyatinin büyük ismi Fernando Pessoa, sagliginda yayinlanan yapitlari olduysa da, esas olarak ölümünden sonra, yazilarini topladigi sandigin bulunmasiyla ün kazandi. Yaklasik 27 bin sayfaya yayilan, farkli türlerde eserler veren yazar, bunlarin büyük bir kismini kendi adiyla degil, birer yasamöyküsüyle, kisilikle, hatta edebi durus ve tarzla donattigi 70 ayri kurmaca yazarin, diskimligin adiyla imzalamisti; kötü bir Portekizceyle ilkel doga siirleri yazan Alberto Caeiro, pagan dinlere inanan hekim Ricardo Reis, icinde bir Yunan sairi barindiran Whitman diye tarif edilen Alvaro de Campos gibi... Bu kurmaca yazarlardan biri olan Bernardo Soares, Pessoanin yari-diskimlik olarak niteledigi, ona cok yakin bir karakterdi ve Huzursuzlugun Kitabinin yazari olarak yaratilmisti. Soares, gündüzleri bir kumas magazasinda calisan, geceleri yagmurun sesinde, ayak seslerinde yalnizligini duyumsayan bir Lizbonluydu.
Huzursuzlugun Kitabi, kurmaca bir karakterin kendi hayatini anlattigi bir roman olarak görülebilir; ancak yazarla kahramani sik sik birbirinin yerine gectiginden, Pessoanin hayatla ilgili kendine ait olan ve olmayan düsünceleri döktügü, evirip cevirdigi bir denemeler, anlatilar toplami olarak da kabul edilebilir. Pessoa bu kitap üzerinde 1913ten itibaren calismaya baslamis, ölümüne dek parca parca yazmaya da devam etmisti. Sandik acildiktan sonra, daginik metinler bir araya getirilmeye baslandi ve 1982de Portekizde yapit ilk kez olarak basildi; daha sonra, yeni bulunan parcalarin eklenmesi ve elyazmalarinda yanlis okunmus yerlerin düzeltilmesiyle yeni basimlar yapildi.
Dünyayi seyretmekle yetinmek isteyen, eylemsizligi en yüce erdem ve gercek yasam olarak gören Soares, Pessoa icin belki de dünyanin ve yasamanin ne oldugunu gösteren bir perdedir. Huzursuzlugun Kitabi ayni zamanda, bir edebiyatcinin ulasmak istedigi yapitla kagida dökebildiklerinin arasindaki mesafedir de; hayal edilenin soluk, titrek bir sureti, gölgesi olarak kalmaya, kusurlu olmaya mahkmdur; tipki bütün kitaplar ve bütün ceviriler gibi.