Hawaikum

Ksiazka wydana wspolnie z Akademia Sztuk Pieknych w Krakowie i Muzeum Historii Fotografii w Krakowie
Autorzy tekstow: Dariusz Czaja, Hubert Francuz, Monika Kozien, Marta Miskowiec, Marcin Smerda, Jan Sowa, Filip Springer, Ziemowit Szczerek, Jozef Tischner, Marta Urbanska
Autorzy fotografii: Agata Pankiewicz, Marcin Przybylko
Kraj egzotyczny jest z definicji ciekawy, niezwykly i osobliwy. Cechuje sie odmiennym klimatem i kultura. Mozemy go podziwiac, smiac sie z niego, ale nigdy nie zrozumiemy go w pelni, chocbysmy nawet bardzo chcieli. Jest nam obcy i taki juz pozostanie. Autorzy tekstow i fotografii skladajacych sie na niniejsza publikacje nie szukali egzotyki daleko, dla nich jest nia Polska. Obserwuja i pokazuja krzykliwe i klujace w oczy otoczenie. Dla jednych bedzie to kicz, dla innych tandeta. Autorzy ksiazki nazywaja to "hawaikum".
""Hawaikum" to slowo, ktorego nam brakowalo. Opisuje nieopisane. Chwyta za nogi i powala na ziemie. A potem rozprawia sie z tym, co byc moze przeczuwalismy, ale nigdy tego nie werbalizowalismy. "Hawaikum" to ten zgrzyt gdy w przestrzeni - wizualnej, muzycznej, kulinarnej - odkrywamy falsz. Bo przeciez te wszystkie importy sa brnieciem w obce nam konteksty i stwarzaniem ich na nowo. Niewazne, ze odwolujemy sie do czegos, co tak naprawde nie istnieje. Wazne, ze to nie jest stad. Do lokalnego kontekstu odwolac sie nam najtrudniej. A jesli juz to robimy to konczy sie na dziewietnastowiecznym wymysle z ciupaga." Filip Springer
"Hawaiki to mityczne miejsce, skad wywodza sie niektore ludy polinezyjskie. To legendarna kraina przodkow, gdzie po smierci wracaja duchy zmarlych. To egzotyczna utopia. Magiczne nie-miejsce, ktorego prozno by szukac na mapie. W przeciwienstwie do tego, Polska jest krajem o jasno okreslonych granicach - czasowych i przestrzennych. Na pierwszy rzut oka nie ma tu nic egzotycznego. Etnicznie niezroznicowana, religijnie jednolita, konserwatywna, tradycyjna i banalna Polska. Nie oznacza to jednak, ze wszystko jest tu oczywiste i bezproblemowe. Jesli tylko spojrzymy na nia przez odpowiednie okulary, ktore paradoksalnie - jak Pan Hilary - nosimy juz na wlasnym nosie, odkryjemy w niej egzotyczny urok i osobliwe piekno. Przyroda, kuchnia, budynki, ludzie na kazdym kroku manifestuja tu bowiem swoja wyjatkowosc. Wystarczy tylko spojrzec, a okaze sie, ze nasze "polonicum" to w rzeczywistosci "hawaikum"." Marcin Smerda