Szamanizm i archaiczne techniki ekstazy

"Szamanizm" nalezy do glownych dziel Mircei Eliadego (1907-1986), rumunsko-francuskiego pisarza i historyka religii. Choc ma juz pol wieku, nalezy do kanonu badan religioznawczych. Jest to dzielo z zakresu historii religii w specyficznym sensie nadanym temu pojeciu przez autora. W odroznieniu od psychologii czy socjologii religii dziedzina ta bada jego zdaniem "fakt religijny" jako fakt religijny - a nie na przyklad spoleczny czy psychiczny. Odslania zatem jego scisle sakralne znaczenie. W takiej historii mniej wazna jest chronologia i wlasciwie nie o nia chodzi, lecz o powtarzajace sie w roznych miejscach i czasach doswiadczenie swietosci i boskosci. Taki wlasnie sakralny wymiar swiatowego szamanizmu ukazuje ta imponujaca monografia. Daje przeglad szamanskich praktyk calego swiata ze szczegolnym uwzglednieniem (byc moze najbardziej oryginalnego) szamanizmu syberyjskiego. Opisuje je za pomoca wypracowanych przez Eliadego pojec sacrum, profanum i hierofanii. Szaman Eliadego ma wymiar obejmujacy te cechy religijnosci obecne w calej jego koncepcji: zyje w swiecie mitycznym poza historia, a wedrujac po osi swiata, odwiedza swiat podziemny i pnie sie w nadswiaty, umiera i zmartwychwstaje. Ta panorama niezwyklych doswiadczen autor zapewnia czytelnikowi przygode intelektualna, nawet jesli nie w tradycyjny sposob naukowa.